"Kościuszko pod Racławicami, czyli Chłopi" - wykład Ewy Partygi i Agnieszki Wanickiej.

"Kościuszko pod Racławicami" Władysława Ludwika Anczyca (1880) to sztuka, która zrobiła ogromną karierę nie tylko w profesjonalnym teatrze. Grano ją z powodzeniem także w teatrach amatorskich, rozwijających się bujnie od lat 60.  XIX wieku. Najbardziej spektakularnym dowodem kariery Anczyca były jednak inscenizacyjne rekonstrukcje bitwy pod Racławicami na pastwiskach w Machowie (1895), na błoniach dzikowskich (1898), na weselach… Parę lat później Związek Teatrów i Chórów Włościańskich będzie ostro krytykował Anczyca za sposób ujęcia chłopskiego bohatera – indywidualnego i zbiorowego. Czy w tych amatorskich rekonstrukcjach chłopi wcielili się całkowicie w fantazmatyczną rolę, którą wyznaczyła im XIX-wieczna literatura dramatyczna? Czy w amatorskim teatrze chłopskim mógł zaistnieć „chłop nieprzedstawiony”? Czy można wskazać jakąś nić łączącą amatorski teatr chłopski z praktykami performatywnymi innych grup społecznych i środowisk?