10 czerwca nakładem wydawnictwa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Konfrontacji Teatralnych/Centrum Kultury w Lublinie ukaże się książka Dragana Klaicia „Gra w nowych dekoracjach. Teatr publiczny pomiędzy rynkiem a demokracją”.
We wstępie do publikacji autor pisze: „Ta książka nie mówi o przetrwaniu teatru w dobie kryzysu – chociaż jego widmo kładzie się tu posępnym cieniem – tylko o samym pojęciu teatru publicznego, niekomercyjnego a więc subsydiowanego; o jego swoistych zaletach, wartościach i pożytkach. Będę przekonywał, że w sytuacji rosnącej konkurencji ze strony teatru komercyjnego i dochodowego przemysłu kulturalnego, teatr publiczny musi wzmocnić te swoje specyficzne cechy, które dają mu prawo do utrzymania ze środków publicznych. Dlaczego? Dlatego, że jego krytyczna postawa może ożywiać społeczeństwo obywatelskie i kształtować rozmaite wspólnoty interesów. Każda niekomercyjna instytucja sceniczna musi zaznaczać swój wyjątkowy charakter, nadawać swojej twórczości i działalności jak najwyrazistszy, a zarazem ambitny i konfrontacyjny charakter, żeby dać przyciągniętej przezeń publiczności szerokie możliwości edukacji, refleksji i doświadczeń społecznych. Standaryzacja programu, repertuaru i produktu, a także naśladowanie teatru komercyjnego i jego form działania pozbawia teatr publiczny swoistości i w ostatecznym rozrachunku odbiera mu prawo do utrzymania z finansów publicznych.”
Pracując nad „Grą w nowych dekoracjach”, Klaić miał świadomość pisania swojego zawodowego testamentu. Zredagowana przez przyjaciół książka ukazała się już po śmierci autora, który zmarł w sierpniu 2011 roku. Przedstawione tu analizy i tezy zostały wyrażone we właściwym dla Dragana Klaicia autorytatywnym stylu, dobrze znanym wszystkim, którzy mieli okazję się z nim spotkać. Ostrość formułowanych sądów i retoryczna nieustępliwość mają jednak, podobnie jak działo się to w czasie bezpośrednich rozmów, przede wszystkim otwierać partnerów na dyskusję, wzywać ich do zajęcia stanowiska, inicjować wymianę. Mamy nadzieję, że tak się właśnie stanie w Polsce. Trudno bowiem przecenić wartość, jaką ma dziś dla nas głos Dragana Klaicia. Polski teatr wciąż gra przecież raczej w starych dekoracjach – po części już zdemontowanych, chaotycznie odnawianych i przefasonowywanych, rozpadających się na naszych oczach. Tego braku systemowej wizji przyszłości teatru publicznego nie da się dłużej zasłaniać spektakularnymi sukcesami kilku artystów, którzy wzbudzają zainteresowanie międzynarodowej publiczności. Czas rozpocząć poważną debatę.ze wstępu do wydania polskiego
Książka Dragana Klaicia „Gra w nowych dekoracjach. Teatr publiczny pomiędzy rynkiem a demokracją” będzie dostępna od 10 czerwca 2014 roku w księgarni PROSPERO oraz on-line na www.prospero.e-teatr.pl.
Wydawcy: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Konfrontacje Teatralne/Centrum Kultury w Lublinie
CZYTAJ FRAGMENT KSIĄŻKI ON-LINE:
Dragan Klaić (1950–2011)
Teatrolog i analityk kulturalny. Wykładowca na uniwersytetach w Amsterdamie, Barcelonie, Belgradzie, Bolonii, Budapeszcie, Istambule i Leidzie. Po studiach doktoranckich na Yale University w latach 1978–1991 pracował na wydziale teatralnym Uniwersytetu w Belgradzie. W tym czasie jego zainteresowania naukowe skupiały się głównie na krytyce teatralnej. W trakcie wojny na Bałkanach wyemigrował do Amsterdamu, gdzie wkrótce został dyrektorem Niderlandzkiego Instytutu Teatralnego, którym kierował do śmierci. Od momentu emigracji zainteresowania Klaicia koncentrowały się na problematyce europejskich polityk kulturalnych. W roku 2005 na zamówienie Komisji Europejskiej przygotował dokument Europa jako projekt kulturowy. Klaić jest także autorem książki „Mobility of Imagination”, Budapeszt 2007 (polskie wydanie: „Mobilność wyobraźni”, Warszawa 2011).Ostatnia, opublikowana pośmiertnie książka „Resetting the Stage. Public Theatre Between the Market and Democracy” (Bristol–Chicago 2012) stanowi podsumowanie wieloletnich badań prowadzonych przez autora.