19 listopada 1765 zainaugurowała działalność polska scena narodowa. Aktorowie Jego Królewskiej Mości Komediów Polskich (tak nazywał się pierwszy polski zespół zawodowy) wystawili w wynajmowanej od dworu saskiego Operalni komedię Józefa Bielawskiego Natręci, powstałą w wyniku inspiracji Molierowskimi Les fâcheux. 17 grudnia o godz. 18:00 zapraszamy na ostatni wykład Patryka Kenckiego w ramach cyklu „Teatr Staropolski. Re: Konstrukcje”. Tym razem przyjrzymy się teatrowi narodowemu.
Cykl comiesięcznych wykładów poświęconych tradycjom widowiskowym dawnej Rzeczypospolitej stał się okazją do zarysowania najważniejszych nurtów staropolskiego teatru. W pewnym stopniu udało się określić ich specyfikę, a także wzajemne powiązania. Przeanalizowany materiał przybliża nasze wyobrażenie o staropolskim „ciele widowiskowym”, którego obraz rysuje się pomiędzy fizycznością uświęconą przez kościelne obrzędy, a rubaszną cielesnością widowisk jarmarcznych, pomiędzy rygorem szkoły, wykwintnością dworu i niejednoznacznym statusem zawodowych komediantów. Wykłady stały się również okazją do przywołania roli wpływów kulturowych płynących z Zachodu i wywierających nieustanny wpływ na to, co postrzegamy jako rodzime dziedzictwo widowiskowe. Studia nad staropolskimi scenami dowiodły też, że polska scena narodowa, otwierająca historię naszego teatru zawodowego, sięga swymi korzeniami do rozmaitych staropolskich tradycji scenicznych.
Ostatni wykład z cyklu o godz. 18.00 opublikowany zostanie na Facebooku oraz kanale YouTube Instytutut Teatralnego.
TEATR NARODOWY
19 listopada 1765 zainaugurowała działalność polska scena narodowa. Aktorowie Jego Królewskiej Mości Komediów Polskich (tak nazywał się pierwszy polski zespół zawodowy) wystawili w wynajmowanej od dworu saskiego Operalni komedię Józefa Bielawskiego Natręci, powstałą w wyniku inspiracji Molierowskimi Les fâcheux. Wśród wykonawców znalazł się Karol Boromeusz Świerzawski, tytułowany pierwszym aktorem polskim, który na stałe związał swoje życie ze sceną. Pomysł stworzenia polskiego zespołu zawdzięczamy zaś Stanisławowi Augustowi, teatromanowi, ale i światłemu monarsze, który w zawodowym teatrze widział rodzaj trybuny propagującej konieczność zreformowania polskiego społeczeństwa i państwa.
Dzieje sceny narodowej rozpadają się na kilka okresów, pomiędzy którymi zdarzały się przerwy w działalności. Zmieniały się też jej nazwy. Mimo tego dostrzegamy jednak ciągłość tradycji Teatru Narodowego od czasów stanisławowskich po dzień dzisiejszy.
PATRYK KENCKI
Doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk, przewodniczący Komisji Artystycznej Konkursu „Klasyka Żywa” i wiceprezes Polskiej Kompanii Teatralnej. Założyciel portalu „Teatrologia.info”. W przeszłości związany z warszawskim Muzeum Teatralnym, pracował również jako adiunkt na Wydziale Aktorskim i Wydziale Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie oraz jako sekretarz redakcji „Pamiętnika Teatralnego”. Autor stu kilkudziesięciu publikacji, w tym monografii „Inspiracje starotestamentowe w dramacie polskiego renesansu (1545-1625)”, Warszawa 2012. W tym roku ukaże się jego rozprawa „Staropolski Molière”.