W latach 70. i 80. takie nazwy jak teatr alternatywny, niezależny, eksperymentalny, czy otwarty były hasłami zrozumiałymi i skupiającymi wokół siebie środowiska artystów poszukujących własnych sposobów uprawiania teatru i kultury. Już w latach 80. te jednoczące nazwy były kwestionowane tak przez osoby z zewnątrz, jak i przez samych współtwórców. Mimo wszystkich zmian, jakie zaszły w polskim teatrze, ruch zespołów działających poza siecią stałych instytucji, wypracowujących własne estetyki, sposoby działania, a także kształt organizacyjny nie zniknął. Wprost przeciwnie: zdaje się rozwijać i mimo wielu trudności prezentuje propozycje warte poznania i przedyskutowania.
Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie uruchamia od sezonu 2014/15 stały cykl MÓW ZA SIEBIE!, prezentujący wybrane przedstawienia z kręgu teatru alternatywnego. Jego kuratorką jest Zofia Dworakowska z Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Mamy nadzieję, że regularne prezentacje różnorodnych propozycji teatralnych wznowią dyskusję o teatrze niezależnym, jego cechach szczególnych, jego miejscu w polskiej kulturze teatralnej, a także o najlepszych sposobach jego wspierania.
Inicjatywa uruchomienia stałej obecności teatrów alternatywnych w Warszawie świadomie nawiązuje do działalności Pawła Konica w kierowanym przezeń Teatrze Małym. Przypomnieniu osoby Pawła Konica i jego dokonań poświęcone też będzie specjalne spotkanie zorganizowane w 60-tą rocznicę jego urodzin, 29 sierpnia 2014 roku.
Częścią tego wieczoru będzie także prezentacja pokazu pracy warsztatowej prowadzonej przez Macieja Adamczyka i Katarzynę Pawłowską z Teatru Porywacze Ciał, jednych z ważniejszych twórców teatralnej sceny niezależnej oraz koncert Włodzimierza Kiniorskiego i Marii Pomianowskiej prezentujący materiał z najnowszej płyty artystów zatytułowanej „Smok Dwugłowy”.
PAWEŁ KONIC (1954-2005)
Absolwent Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, wieloletni współpracownik miesięczników „Teatr” i „Dialog”. Za dyrekcji Macieja Prusa (1990-1992) kierownik literacki Teatru Dramatycznego w Warszawie i członek komisji artystycznej Warszawskich Spotkań Teatralnych. W latach 1994-2004 kierownik literacki Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi. Niemal równolegle – w latach 1995-2003 – kierował Teatrem Małym w Warszawie, impresaryjną sceną podlegającą Teatrowi Narodowemu, powołany na stanowisko konsultanta artystycznego przez Kazimierza Dejmka. Przez dekadę zaprosił ponad 1200 przedstawień, czyniąc z Teatru Małego miejsce prezentacji najważniejszych zjawisk teatralnych z całego kraju i świata. W Teatrze Małym odbywały się także czytania współczesnej dramaturgii, dyskusje, koncerty i wieczory muzyczne, prezentacje przedstawień Teatru Telewizji. Od 1 stycznia 2004 pełnił obowiązki dyrektora Teatru Telewizji.
SMOK DWUGŁOWY | Pomianowska & Kinior | koncert
Artyści znani z poszukiwań muzycznych i pasji twórczej wymykającej się współczesnym tendencjom gatunkowym wykonają materiał z płyty „Smok Dwugłowy” nagranej w listopadzie 2013 roku. Album ten złożony jest z improwizacji opartych na tradycyjnych polskich i orientalnych melodiach. Nowe opracowania utworów wykonane przez Marię Pomianowską na starych instrumentach smyczkowych (suce biłgorajskiej, fideli płockiej) podparte są szerokimi abientowymi podkładami Włodzimierza „Kiniora” Kiniorskiego. Część kompozycji brzmieniowo dopełnia saksofon Kiniora, który wcielił się tu w rolę muzycznego „dopowiadacza”, pomocnika i współtowarzysza instrumentarium Pomianowskiej. Artyści łączą elementy new wave’u, muzyki etnicznej i jazzu, dodając w temacie etno-jazzu własne osobowości i fascynacje.
TEATR PORYWACZE CIAŁ
Teatr Porywacze Ciał należy według zgodnego głosu krytyki i środowiska teatralnego do jednej z najważniejszych niezależnych grup teatralnych w Polsce. Powstał w 1992 roku, wymyślony i założony przez Katarzynę Pawłowską i Macieja Adamczyka. Są to zawodowi aktorzy, którzy wybrali pracę w teatrze nieinstytucjonalnym. Sami tworzą scenariusze, robią scenografię, reżyserują, grają na scenie. W spektaklach twórcy testują różne formy i konwencje teatralne, wykorzystują stylistykę wodewilu, kabaretu, happeningu i sztuki performance, balansują między bezpośredniością psychodramy a dystansem metafory.
