Od 1 września w Galerii Jednego Przedmiotu w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego będzie można obejrzeć nową wystawę – „Kapitan Fredro”. Komedie Aleksandra Fredry wystawiane w obozach jenieckich w czasie II wojny światowej. Wstęp wolny.
Teatr jeniecki był dość powszechnym zjawiskiem już w czasie I wojny światowej, jednak dopiero w czasie II, dzięki Konwencji Genewskiej gwarantującej jeńcom w artykule 17 prawo do rozrywek intelektualnych, działalność teatralna rozkwitła. Setki osób zaangażowanych w budowę sal teatralnych i ich obsługę techniczną oraz w artystyczne przygotowania spektakli znalazło dzięki temu siłę do przetrwania. W tym trudnym czasie wybierano często podnoszący na duchu, radosny repertuar, a jeńcom polskim najłatwiej było sięgnąć do dobrze wszystkim znanych sztuk Aleksandra Fredry. W latach 1940-1945 teatry jenieckie w obozach w Answalde, Dorsten, Fellingbostel, Grossborn, Lubece, Murnau, Neubrandemburgu, Sandbostel i Woldenbergu przygotowały siedemnaście Fredrowskich premier. Były to „Damy i huzary”, „Dożywocie”, „Gwałtu co się dzieje”, „Nikt mnie nie zna”, „Pan Jowialski”, „Śluby panieńskie”, „Zemsta” oraz „Zrzędność i przekora”. Teatr lalkowy w Woldenbergu wystawił „Nowego Don Kichota”.
W realizację tych spektakli zaangażowanych było wielu wybitnych twórców teatralnych, ludzi kultury oraz plastyków i architektów, którzy zmobilizowani we wrześniu 1939 roku po przegranej kampanii wrześniowej, na pięć długich lat trafili za druty oflagów. Byli to między innymi: Sławomir Lindner, Jan Koecher, Bolesław Płotnicki, Stanisław Hiszpański, Czesław Szpakowicz, Leon Kruczkowski, Roman Owidzki, Jerzy Romański, Kazimierz Rudzki, Józef Słotwiński, Juliusz Starzyński, Jan Zamoyski.
Wystawa przygotowana została wspólnie przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego i Muzeum Teatralne w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej. Na ekspozycji zaprezentowane zostaną zdjęcia i pamiątki pochodzące z kolekcji Instytutu Teatralnego, Muzeum Teatralnego, Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk i Centralnej Biblioteki Wojskowej. Można ją oglądać do końca listopada 2023 r.
