Minęło już dwadzieścia lat od zorganizowania pierwszego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej i jedenaście od powstania Laboratorium Dramatu. I choć często, gdy mówi się polskim teatrze ostatnich kilkunastu lat, najwięcej uwagi poświęca się pojawieniu nowych reżyserów, to przecież nie sposób zauważyć, że diametralnie zmieniła się także sytuacja polskiej dramaturgii: znaczącemu skróceniu uległ dystans między piszącym a inscenizatorem. To widać we wzroście liczby premier opartych na nowych tekstach, często zamawianych przez teatry, ale także w sposobie pracy dramatopisarzy: wielu przeistoczyło się w dramaturgów własnych utworów. Doszło do zmiany perspektywy: wcześniej dramat rzucał wyzwanie scenie, dziś – nie zawsze, ale często – ma sprostać wyzwaniu, jakie formułuje inscenizator. Po latach czynienia z – nigdy niezdefiniowanego – pojęcia „sceniczności tekstu” jednego z najważniejszych kryteriów oceny nowych sztuk, po powtarzanych w nieskończoność postulatach poddawania „roboczych wersji” utworów próbie scenicznych lektur i warsztatowych przedstawień, warto zadać pytanie o aktualną sytuację dramatopisarzy, o ich miejsce na dwóch mapach: Polski teatralnej i Polski literackiej.Że te dwie mapy przypominają się coraz mniej, to wiemy od dawna, a rosnąca nieprzystawalność teatralnych i literackich kartografii jest widoczna w wielu krajach. Czy jednak przeprowadzka autorów z „republiki literackiej” do „republiki teatralnej” była świadomą wędrówką do lepszego świata, czy wymuszoną migracją? I czy tę nową ojczyznę da się kochać? I czy autorzy poczuli się w nowej ziemi, jak na swoim?
Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego,Ośrodek Badań nad Polskim Dramatem Współczesnym,Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PANserdecznie zapraszają na spotkanie DRAMAT NA SWOIM poświęcone antologii „Transformacja. Dramat polski po 1989 roku. t. II”w wyborze i ze wstępem Jacka Kopcińskiego.
W spotkaniu wezmą udział autorzy sztuk:Magda Fertacz, Małgorzata Sikorska-Miszczuk, Zyta Rudzka, Marek Pruchniewski, Wojciech Tomczyk.
Rozmowę z autorem antologii i dramatopisarzami poprowadzi Piotr Olkusz.
Podczas wieczoru przewidziana jest prezentacja strony internetowej Ośrodka Badań nad Polskim Dramatem Współczesnym.W dniu spotkania książki „Trans/formacja. Dramat polski po 1989 roku. Tom I i II”będzie można kupić w promocyjnej cenie 35 złotych.
ANTOLOGIA
Trans/formacja. Dramat polski po 1989 roku. Tom II to antologia jedenastu sztuk współczesnych wybranych przez Jacka Kopcińskiego.Znalazły się w niej utwory dramatopisarzy młodego i średniego pokolenia:Magdy Fertacz, Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk, Doroty Masłowskiej, Zyty Rudzkiej, Mariusza Bielińskiego, Krzysztofa Bizia, Marka Pruchniewskiego, Andrzeja Stasiuka, Wojciecha Tomczyka, Michała Walczaka i Przemysława Wojcieszka.
Najstarszy z dramatów prezentowanych w antologii to Porozmawiajmy o życiu i śmierci Bizia (2000), najnowszy – Popiełuszko Sikorskiej-Miszczuk (2012). Wspólnie tworzą one kanon nowej polskiej dramaturgii, która zaskakuje różnorodnością stylów, poetyk, tematów i światopoglądów. Wybór poprzedza obszerny esej Jacka Kopcińskiego Rodzina na swoim, w którym autor charakteryzuje ostatnią „dekadę dramatopisarzy” i interpretuje teksty prezentowane w antologii.
„Na przekór obiegowym opiniom bohaterowie dramatu najnowszego nie są marionetkami zdeterminowanymi przez system społeczny czy ekonomiczny. Kryzysy, w które popadają, klęski, których doświadczają, bunty, które podejmują, przemiany, których dostępują, mają głębszy wymiar, sięgają psychicznych i egzystencjalnych, ale także duchowych fundamentów życia” – czytamy we wstępie do drugiego tomu „Trans/formacji”.
Jacek Kopciński, historyk literatury i krytyk teatralny. Od 2006 roku jest redaktorem naczelnym miesięcznika „Teatr”. Od 2012 kieruje Ośrodkiem Badań nad Polskim Dramatem Współczesnym (IBL PAN). Członek Kapituły Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Wydał Gramatykę i mistykę. Wprowadzenie w teatralną osobność Mirona Białoszewskiego (1997), Którędy do wyjścia. Szkice i rozmowy teatralne (2002), Nasłuchiwanie. Sztuki na głosy Zbigniewa Herberta (2008).