Instytut Teatralny im. Zbigniewa RaszewskiegoKatedra Teatru i Dramatu UJoraz redakcja „Didaskaliów”

zapraszają do udziały w konferencji 1968/prl/teatrWarszawa 17–18 listopada 2014

Rok 1968 w dziejach polskiego teatru kojarzy się niemal wyłącznie z „Dziadami” w Teatrze Narodowym w reżyserii Kazimierza Dejmka i z wydarzeniami politycznymi, jakie się wokół tego przedstawienia rozegrały. Także horyzont polityczny tamtych wydarzeń bywa często zawężany do protestów studenckich i konfliktów w środowisku polskich pisarzy – niczym do Salonu Warszawskiego z „Dziadów”. Wydarzenia 1968 roku są opowiadane w duchu romantycznego aktywizmu i pokoleniowego buntu. Zapomina się jednak często o tym, że stały się one doświadczeniem całego społeczeństwa – doświadczeniem naznaczonym biernością, ideologiczną przemocą, ekspresją resentymentów, antysemityzmu, nacjonalistycznych nastrojów, lękiem i wstydem. Rok 1968 – jak może żaden inny przełom polityczny w dziejach PRL – ujawnił pola autentycznych społecznych afektów i stał się impulsem do tworzenia nowych projektów wspólnotowych o szerokim spektrum politycznych opcji.Rok 1968 w dziejach polskiego teatru kojarzy się niemal wyłącznie z Dziadami w Teatrze Narodowym w reżyserii Kazimierza Dejmka i z wydarzeniami politycznymi, jakie się wokół tego przedstawienia rozegrały. Także horyzont polityczny tamtych wydarzeń bywa często zawężany do protestów studenckich i konfliktów w środowisku polskich pisarzy – niczym do Salonu Warszawskiego z Dziadów. Wydarzenia 1968 roku są opowiadane w duchu romantycznego aktywizmu i pokoleniowego buntu. Zapomina się jednak często o tym, że stały się one doświadczeniem całego społeczeństwa – doświadczeniem naznaczonym biernością, ideologiczną przemocą, ekspresją resentymentów, antysemityzmu, nacjonalistycznych nastrojów, lękiem i wstydem. Rok 1968 – jak może żaden inny przełom polityczny w dziejach PRL – ujawnił pola autentycznych społecznych afektów i stał się impulsem do tworzenia nowych projektów wspólnotowych o szerokim spektrum politycznych opcji.Teatr jako medium zbiorowych afektów uczestniczył w tych zdarzeniach w sposób bardzo intensywny, na nowo definiował w tym czasie swoje społeczne usytuowanie. Nawet jeśli nie mówił wprost o wydarzeniach 1968 roku, zmieniał się pod ich wpływem, odkrywał nowe obszary zbiorowych emocji, wypracowywał odmienne strategie nawiązywania kontaktu z widownią. Medium teatru, ożywione tak silnym i ambiwalentnym społecznym doświadczeniem, znajdowało poszerzone pole ekspresji w obszarze performansu, teatru alternatywnego, widowisk rozrywkowych i masowych.Przełom 1968 roku w teatrze oczekuje na swój opis. Miał on w polskim teatrze znaczące prefiguracje oraz długofalowe konsekwencje i sięgające czasów najnowszych „powtórzenia”. Konferencja 1968/PRL/TEATR chce podjąć próbę możliwie najpełniejszego nakreślenia mapy tych zjawisk.

ORGANIZATORZY:

PATRONAT:

17 listopada, poniedziałek

11.00-13.00Iwona Kurz 1968: między chrztem (1966) a samospaleniem (1969)Włodzimierz Szturc Poetyka nowoczesnego dramatu, czyli o poetyckich zasadach konstrukcji dramatu i scenariusza teatralnego (po 1968 roku)Grzegorz Niziołek Krajobraz po wstręcie

14.30-16.30Zbigniew Majchrowski Rok 1968, tak jak zapisał się w Almanachu Sceny PolskiejMagdalena Raszewska Władza a teatrPiotr Zwierzchowski Rok 1968 w polskim kinie – konteksty i konsekwencje

17.00-19.30Marcin Kościelniak Inna kontrkultura. Egoizm, kontestacja, szyderstwoKatarzyna Fazan Ambalaże i obnażenia: Kantor kontra Bereś a rok 68Dariusz Kosiński Współbrzmienia i dysonanse. Apocalypsis 1968Małgorzata Szpakowska Teatr studencki jako następstwo Marca 68

20.00DyskusjaW przestrzeni zakłóconej komunikacji. Grupy teatralne lat 70Prowadzenie: Małgorzata Dziewulska 

18 listopada, wtorek

10.00 – 12.00Paweł Płoski Mała destabilizacja teatru. Afera wokół Śmierci porucznika MrożkaDaniel Przastek „Moczarowcy” w teatrzeDiana Poskuta-Włodek Biedny Listopad patrzy na Marzec. Fenomen teatralnej recepcji Rzeczy listopadowej Ernesta Brylla w sezonie 1968/196912.30 – 14.30Ewa Łubieniewska Echa marcowe w spektaklach Lidii ZamkowKrystyna Latawiec Skowronek (1966) i Świętoszek (1970) w Teatrze Telewizji – geopolityczna ramaMichał Mizera Adam Tarn. Przed i po

16.00 – 18.30Małgorzata Dziewulska Co wiemy i czego nie wiemy o muzyce w Dziadach DejmkaAgata Adamiecka-Sitek Dzieje grzechu. Nie-Boska komedia, Żydzi i doświadczenie estetyczneAgnieszka Jakimiak Spektakle dezintegracji Konrada SwinarskiegoEwa Guderian-Czaplińska „Wyciągnęliśmy właściwe wnioski z wydarzeń” – odpowiedzi teatru na rok 1968

19.00- 21.00Łucja Iwanczewska Wielki marsz do bram raju – szewcy, komandosi, krzyżowcyJoanna Krakowska Uniwersytet. Performanse oporu od Poobijanego Jeźdźca do Jej PerfekcyjnościAndrzej Leder PRL, okres 1956–1976. Ustanowienie kulturowego paradygmatu