fbpx
„PRL: teatr studencki i inny” | Karnawał i wojna – teatr studencki w okresie „Solidarności” i po stanie wojennym

„PRL: teatr studencki i inny” | Karnawał i wojna – teatr studencki w okresie „Solidarności” i po stanie wojennym

Po sierpniu 1980 roku teatr studencki opowiedział się jako środowisko zdecydowanie po stronie „Solidarności”, oczekując dalszych istotnych przemian społecznych i politycznych w kraju.
opublikowano 25 października 2022
Instytut Teatralny zaprasza 10 listopada o godz. 17:00 na kolejny wykład prof. Tadeusza Kornasia pt. „Karnawał i wojna – teatr studencki w okresie Solidarności i po stanie wojennym”. Wykład odbywa się w ramach cyklu „PRL: teatr studencki i inny”. Bezpłatne zaproszenia dostępne są na stronie Instytutu oraz w serwisie GoOut.net.

Po sierpniu 1980 roku teatr studencki opowiedział się jako środowisko zdecydowanie po stronie „Solidarności”, oczekując dalszych istotnych przemian społecznych i politycznych w kraju. Artystyczne wypowiedzi młodego teatru pozostały w tym czasie ogromnie zróżnicowane. Teatr Ósmego Dnia, Teatr Provisorium czy Teatr Jedynka swoje najlepsze spektakle tworzyły właśnie wtedy, w okresie przesilenia, przed strajkami na Wybrzeżu i już w okresie Karnawału – czyli między sierpniem 1980 a grudniem 1981. Inne grupy rozpoczęły długofalowe działania innego rodzaju. Na przykład Akademia Ruchu przejęła Zakładowy Domu Kultury „Cora”, w którym dla pracowników organizowała kino artystyczne, galerię, drugoobiegową księgarnię, ale też programy warsztatowe, czy po prostu spotkania.

Poparcie dla „Solidarności” było jednoznaczne. W grudniu 1980 roku w Gdańsku odbył się festiwal Teatr Studencki Robotnikom. Dla robotniczej (przynajmniej po części) publiczności Wybrzeża wystąpiły: Teatr Jedynka, Provisorium, Scena Plastyczna KUL, Teatr Ósmego Dnia i Grupa Chwilowa. Wydawało się, że po raz pierwszy mówienie pełnym głosem nie było w żaden sposób tłumione, choćby decyzjami cenzury. Wydawało się też, że obszary wolności będą wciąż poszerzane. Podczas Konfrontacji Młodego Teatru w maju 1981 narodziła się idea powołania Unii Teatru Alternatywnego (UTA), która miałaby pomóc w emancypacji młodego teatru. W listopadzie 1981 odbył się zjazd założycielski UTA, opracowano zarys statutu.

Jednak niespełna miesiąc później – w grudniu 1981 – na terenie całego kraju wprowadzono stan wojenny. Unia nie powstała. Ruch teatrów studenckich został rozproszony. Bezpośrednio po wprowadzeniu stanu wojennego różnorakie szykany dosięgły twórców. Niektórzy aktorzy (z Teatru Provisorium) znaleźli się w więzieniu, Akademię Ruchu wyrzucono z „Cory”… Do marca 1983 nie odbył się żaden festiwal studencki (pierwszym będą VIII Krakowskie Reminiscencje Teatralne). Nieliczne premiery nie gwarantowały, że uda się odbudować (kontynuować) wspólne działania teatrów wyrosłych ze środowiska studenckiego…

Podczas przedostatniego już wykładu z cyklu „PRL: teatr studencki i inny” prof. Tadeusz Kornaś opowie o czasach euforii i niepewności. Przedstawi też najważniejsze premiery ruchu młodego teatru z lat 1980-1983, wspólne przedsięwzięciach i festiwale. Bezpłatne zaproszenia na wykład (10.11, godz. 17:00) dostępne są na stronie Instytutu oraz w serwisie GoOut.net.


 

Cykl wykładów „PRL: teatr studencki i inny”

Wykłady z cyklu „PRL: teatr studencki i inny” dotyczyć będą działalności polskich teatrów studenckich oraz „poszukujących” w okresie PRL-u. W centrum opowieści znajdą się teatry, które w literaturze określane były jako studenckie (STS, Bim-Bom, Kalambur, Teatr STU, Teatr Ósmego Dnia, Teatr 77, Akademia Ruchu i inne). Jednak obok nich istniała cała grupa teatrów, które trudno zaklasyfikować, a które wpływały na rozwój ruchu studenckiego, choć działały w odmiennych strukturach organizacyjnych (jak choćby teatr uliczny, inicjatywy parateatralne, teatr drugoobiegowy po stanie wojennym…). „Inny teatr” w rozumieniu Tadeusza Kornasia to także Grotowski i Gardzienice, Węgajty. Bez Grotowskiego, jako punktu odniesienia, trudno wyobrazić sobie przekształcenia w ruchu studenckim, Gardzienice zaś od późnych lat 70. stanowiły ważną wyspę teatru alternatywnego. Gdzieś w tle jest jeszcze Tadeusz Kantor oraz różnorakie działania plastyczne. Cały ten konglomerat stanowił niezwykłe środowisko polskiego teatru w czasach PRL-u.

Harmonogram wykładów

3.02 | Czas odwilży. STS, Bim-Bom i inni
3.03 | Nowa dramaturgia, nowa poezja, nowa wizualność… mała stabilizacja
31.03 | Wokół polskiej „kontrkultury” – przełom lat 70.
21.04 | Parateatr – Para-ra-ra
23.06 | Festiwale, festiwale…
22.09 | Zawodowcy!? Teatr Ósmego Dnia, Akademia Ruchu, Teatr STU i inni
20.10 | Kultura poza centrum – Gardzienice, Węgajty i inne ośrodki
10.11 | Karnawał i wojna – teatr studencki w okresie „Solidarności” i po stanie wojennym
15.12 | „Śmierć na raty” – teatr studencki a zmierzch PRL


Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego jest Narodową Instytucją Kultury finansowaną ze środków budżetu Państwa.

(Przeczytaj więcej na ten temat)

minione daty

Data Godzina Wydarzenie Wstęp
czwartek 10.11.2022
17:00
17:00 Bezpłatne zaproszenia

Powiązane

Zobacz również

Ten serwis korzysta z cookies Polityka prywatności