Od dziś ze strony internetowej księgarni Prospero Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego można pobrać bezpłatnie nowe dramaty Antoniny Grzegorzewskiej („La Pasionaria”) oraz Amanity Muskarii („Ciemna woda”) – w wersji .epub i .mobi. Zwycięskie teksty laureatek pierwszej edycji programu DRAMATOPISANIE dostępne są także w wersji drukowanej w cenie 20 zł.
Obie książki dostępne są TUTAJ (wersja elektroniczna)
Oraz TUTAJ (wersja drukowana; także możliwość zakupu stacjonarnego)
O dramatach:
Bohaterką „La Pasionarii” jest Dolores Ibárruri Gómez, słynna hiszpańska komunistka, która podczas Wojny Hiszpańskiej zapalała do walki tłumy republikanów, a po upadku Republiki wyjechała do Związku Radzieckiego, by wspierać stalinowski reżim. Antonina Grzegorzewska stworzyła portret kobiety silnej, zdesperowanej, pełnej pasji, która zatraca się w swojej walce i przestaje odróżniać dobro od zła. Akcja jej poetyckiego dramatu rozgrywa się w Hiszpanii i Związku Radzieckim, w wieku XX i współcześnie, a motywem zbliżającym różne plany czasowe i przestrzenne są w nim cierpiące dzieci. Siła wyrazu „La Pasionarii” zawiera się w języku, który łączy w sobie żar modlitwy i ogień walki, oraz plastycznej wizji, której centrum stanowi monumentalna wieża Tatlina – Pomnik III Międzynarodówki, skąd przemawia bohaterka. Dramat Grzegorzewskiej to także partytura muzyczna, skomponowana z dźwięków dochodzących z kopalni, kościoła, wiecu politycznego, wojennego okopu czy rockowego koncertu.
Z dwudziestowiecznej historii autorka wyabstrahowała jedną symboliczną postać i nasyciła ją tragedią całej epoki, której absurd dobrze wyraża pierwsze didaskalium: Faszyści kontra republikanie, czerwoni kontra frankiści, rebelianci kontra komuniści, komuniści kontra faszyści, konserwatyści kontra syndykaliści, powstańcy kontra republikanie, faszyści antyfaszyści, komuniści antykomuniści, faszyści komuniści, faszyści komuniści, faszyści komuniści, faszyści komuniści. Przeszłość nie determinuje jednak współczesności, czego wymownym znakiem jest w „La Pasionarii” akcja równoległa wobec przedstawionej – zbiorowy wysiłek hiszpańskich górników ratujących życie jednego chłopca.
Inspiracją dla autorek (Gabrieli Muskały i Moniki Muskały) „Ciemnej wody” stała się głośna powieść Nikosa Kazantzakisa z 1954 roku Chrystus ukrzyżowany po raz wtóry. Poznajemy w niej społeczność greckiej wsi położonej w Anatolii. Trwa wojna grecko-turecka, we wsi znajdującej się pod turecką jurysdykcją, miejscowi notable z prawosławnym popem na czele planują wystawienie Pasji. W trakcie prób, w którym biorą udział mieszkańcy, przybywa grupa Greków z innej wsi – uciekinierów wojennych. Monika i Gabriela Muskały przeniosły tę historię w realia współczesnej Polski. Z pomysłem wystawienia Pasji przychodzi w ich sztuce Ksiądz, miejscowymi notablami są Grabarz, Burmistrz i Amerykanin, czyli właściciel sklepu wielobranżowego, a w próbach uczestniczą katechetka, fryzjerka, aptekarka i uczniowie miejscowego liceum. Przybyszami są natomiast syryjscy uchodźcy, którzy do Polski nigdy nie dotarli, ale stali się przedmiotem ostrego sporu politycznego.
„To się naprawdę nie wydarzyło / nie ma takiej wsi na mapie / jak nasza / w ogóle nie ma takich / ludzi jak my” – skanduje Chór w prologu „Ciemnej wody”, przygotowując nas na konfrontację z tymi cechami polskiej mentalności, z którymi bardzo nie lubimy się mierzyć. Przede wszystkim z obłudą. Fragmenty Ewangelii, z trudem odczytywane przez uczestników prób, działają na bohaterów „Ciemnej wody” jak serum prawdy, która w obłudnikach wyzwala wyrzuty sumienia i złość, skierowaną przeciwko przybyszom. Ich ofiarą staje się jednak miejscowy chłopak Dawid, który wraz z innymi uczniami pomagał obcym. To on w przygotowywanej Pasji miał zagrać Jezusa. Świetnie skomponowany, tragigroteskowy dramat Amanity Muskarii ukazuje pokoleniowy konflikt, który w nowy sposób dzieli Polaków.
Celem, powołanego w roku 2020, programu DRAMATOPISANIE jest wspieranie najzdolniejszych polskich autorów sztuk współczesnych poprzez stworzenie im dogodnych warunków pracy, popularyzacja ich osiągnięć i upowszechnianie wiedzy o polskim dramacie współczesnym. Pomysł zrodził się z przekonania o wyjątkowej roli i możliwościach dramatopisarzy, którzy jak nikt inny potrafią wykryć i rozpoznać, krytycznie zinterpretować i symbolicznie rozwiązać nasze ukryte konflikty: wewnętrzne i zewnętrzne, indywidualne i zbiorowe.
Organizatorem programu DRAMATOPISANIE jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. Środki na jego realizację pochodzą z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
