Ponad sześć tysięcy wydarzeń aktywizujących lokalne społeczności, blisko dziewięć tysięcy zaangażowanych w działania artystów i 750 tysięcy oklaskujących ich widzów – to efekty pierwszych trzech lat funkcjonowania programu Przestrzenie Sztuki. W tym roku operatorzy programu zostaną wyłonieni w otwartym naborze, który potrwa do 7 kwietnia 2023 r.
Decyzja o przeprowadzeniu konkursu wynika z dotychczasowych doświadczeń instytucji zarządzających programem – Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca oraz Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego – oraz chęci zwiększenia efektywności działań i umożliwienia udziału w nim nowym podmiotom.
Trzy lata realizacji Programu Przestrzenie Sztuki pokazały nam jego ogromną siłę – mówi dyrektor Instytutu Teatralnego Elżbieta Wrotnowska-Gmyz – Środowisko artystyczne w Polsce rozwija się i powoływane są coraz to nowe organizacje, które chcą angażować się w misję Przestrzeni Sztuki. Chcąc rozwijać potencjał programu, postanowiliśmy otworzyć formułę wyłaniania ośrodków zaangażowanych w program. Otrzymaliśmy wiele głosów ze środowiska, które utwierdziły nas w potrzebie zorganizowania konkursu.
Do konkursu mogą się zgłaszać samorządowe instytucje, ośrodki i centra kultury, a także organizacje pozarządowe, które są gotowe zapewnić artystom teatru i tańca nieposiadającym stałego miejsca do pracy twórczej przestrzeń do prowadzenia działań artystycznych – a przez to upowszechniać ich dorobek i zwiększać ich znaczenie w skali lokalnej i ogólnopolskiej. Największe szanse na uzyskanie wsparcia mają projekty angażujące niezależnych twórców, absolwentów szkół artystycznych i ułatwiające dostęp do sztuki lokalnym społecznościom. Powinny one wpisywać się w potrzeby danego regionu, tak widzów, jak i środowisk artystycznych, i pokazywać możliwości kontynuacji w kolejnych latach. Ważnym elementem oceny wniosków jest również odpowiednie zaplecze infrastrukturalne i wymagany wkład własny.
Na operatorach programu spoczywa ogromna odpowiedzialność wynikająca z oczekiwań środowiska, wyjątkowości przedsięwzięcia i stopnia zaangażowania środków publicznych w jego realizację. Wierzę, że zmiany wprowadzone w programie sprawią, że stanie się on jeszcze bardziej efektywny i odpowiadający na potrzeby ludzi tańca, a jednocześnie ujawni potencjał twórczy i organizacyjny podmiotów ubiegających się o możliwość realizacji Przestrzeni Sztuki Taniec w swoich regionach – mówi Karol Urbański, zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca.
Komisje konkursowe Instytutu Teatralnego i Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca do końca kwietnia wyłonią pięciu operatorów w dziedzinie tańca oraz pięciu w dziedzinie teatru – każdy z nich otrzyma dofinansowanie w wysokości 600 tys. złotych.
O PROGRAMIE PRZESTRZENIE SZTUKI
Program Przestrzenie Sztuki narodził się z potrzeby wsparcia i zapewnienia warunków pracy artystom niezależnym przy wykorzystywaniu istniejącej infrastruktury. Jego idea opiera się na czterech filarach – artystycznym, edukacyjnym, społecznym i prozdrowotnym, a głównym zadaniem operatorów jest umożliwienie artystom niezależnym i lokalnym środowiskom prezentacji ich przedsięwzięć, rozwijanie oferty edukacyjnej i animacyjnej oraz rozwój publiczności. Dotychczas taneczne Przestrzenie Sztuki działały w Białymstoku, Katowicach, Kielcach, Lublinie i Łodzi, a teatralne – w Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Rzeszowie i Zielonej Górze.
Wydarzenia realizowane w ramach Przestrzeni Sztuki są cenione nie tylko przez artystów tańca, którzy dzięki programowi mogą rozwijać się twórczo w ramach rezydencji, warsztatów, laboratoriów, ale także prezentować swoje osiągnięcia podczas spektakli. Artystom niezależnym staramy się umożliwiać działalność bardziej sformalizowaną i udostępniać im zaplecze zarówno infrastrukturalne, jak i techniczno-organizacyjne – mówi dr Aleksandra Kleinrok, koordynatorka tanecznych Przestrzeni Sztuki / NIMiT. Z drugiej strony program spełnia także założenia szerokiego dostępu do sztuki tańca w lokalnych środowiskach, które dzięki temu mają możliwość częstszego, ale także bardziej różnorodnego z nią obcowania. Przestrzenie Sztuki dają paletę możliwości nie tylko samym artystom, ale także odbiorcom tej sztuki, którzy uczestniczą zarówno w wydarzeniach artystycznych, jak i czynnej aktywności tanecznej – dodaje Aleksandra Kleinrok.
Teatralne Przestrzenie Sztuki bardzo zaangażowały się w pracę w regionie. Operatorzy stanowią bazę oraz zaplecze merytoryczne i infrastrukturalne, ale także bardzo aktywnie działają w terenie, pozyskując nowych partnerów w coraz bardziej w mniejszych ośrodkach. Daje to więcej możliwości pracy twórczej w godziwych warunkach absolwentom szkół artystycznych i artystom niezależnym z regionu na co dzień, a nie tylko w formule festiwalowej – podkreśla Jadwiga Majewska, koordynatorka teatralnych Przestrzeni Sztuki / IT. – Bardzo ważny jest także innowacyjny model finansowania Przestrzeni Sztuki, w którym instytucje narodowe, wraz z organizatorami lokalnymi, miejskimi bądź marszałkowskimi, biorą współodpowiedzialność za rozwój twórczości teatralnej, kształcenie młodych artystów i pomoc w pierwszych projektach oraz zintegrowanie działań teatralnych w ramach Przestrzeni Sztuki z potrzebami tak artystów, jak i społeczności lokalnej/regionalnej. Oprócz wymiernej korzyści dla artystów i widzów/uczestników to dla mnie największa strukturalna zmiana gwarantująca ciągłość i rozwój Przestrzeni Sztuki – podkreśla Majewska.
W ramach tanecznych i teatralnych Przestrzeni Sztuki w latach 2020-2022 odbyło się ponad 6 tys. wydarzeń artystycznych i edukacyjnych, które zgromadziły ponad 750 tys. odbiorców. W działania włączyło się także ponad 400 instytucji i podmiotów partnerskich.
