Romantyzm. Od-czytywanie

W cyklu „Romantyzm. Od-czytywanie” chcemy przypomnieć w formie czytań scenicznych zarówno kanoniczne teksty polskiego dramatu romantycznego, jak i te niemal zupełnie zapomniane.

Z okazji 200. rocznicy publikacji pierwszego tomu „Poezji” Adama Mickiewicza i ogłoszonego Roku Romantyzmu Polskiego Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego rozpoczyna cykl czytań scenicznych „Romantyzm. Od-czytywanie”. Czytaniom towarzyszyć będą seminaria i rozmowy z literaturoznawcami, historykami oraz teoretykami i praktykami teatru.

W bieżącym roku przypada 200. rocznica publikacji pierwszego tomu „Poezji” Adama Mickiewicza, w którym znalazł się cykl „Ballady i romanse”. Wydarzenie to zostało powszechnie uznane za symboliczny (i faktyczny) początek romantyzmu w Polsce, epoki, która w zasadniczy sposób wpłynęła na kształt polskiej kultury, w tym także na polski teatr. Inaugurując w Instytucie Teatralnym cykl „Romantyzm. Od-czytywanie”, chcemy przypomnieć w formie czytań scenicznych zarówno kanoniczne teksty polskiego dramatu romantycznego, jak i te niemal zupełnie zapomniane lub stanowiące interesujący kontekst dla dzieł wieszczów.

Czytaniom tym towarzyszyć będą seminaria i rozmowy z udziałem literaturoznawców, teatrologów, historyków, a także praktyków teatru, którzy poprzez namysł nad tekstem; osobistą lekturę i refleksję nakreślą, jak wierzymy, nowe (nie mylić z nowoczesnym) rozumienie i, co w przypadku romantyzmu kluczowe, przeżycie tych arcydzieł literackich. Nie chcemy bowiem na siłę umieszczać tych tekstów w kontekście współczesnych tematów, mód i ideologii, a po prostu pozwolić im mówić ich własnym językiem. Pragniemy też by język dzieła i język literacki wybrzmiały jak najpełniej i jak najpiękniej, dlatego do pracy nad tym projektem zaprosimy wybitnych aktorów, specjalizujących się w interpretacji tekstów klasycznych. Podobnie rzecz będzie się miała z muzyką, którą skomponują wszechstronni artyści.

Mamy nadzieję, że „żywa” lektura zaproponowanych przez nas tekstów, wydobędzie z nich prawdziwego ducha epoki, który niczym Mickiewiczowski „łańcuch sił żywych” połączy twórców z odbiorcami.

Iwona E. Rusek, Jerzy Machowski – kuratorzy cyklu

Cykl otworzyło czytanie „Starej romantyczki” Stanisława Bogusławskiego w reżyserii Jerzego Machowskiego. Wydarzenie odbyło się 10 marca godz. 19:00 na scenie Instytutu Teatralnego. Bezpłatne zaproszenia dostępne są na stronie Instytutu lub w serwisie GoOut.net.

HARMONOGRAM CZYTAŃ

10.03 | „Stara romantyczka” Stanisława Bogusławskiego, reż. Jerzy Machowski, adaptacja Iwona Rusek

24.03 | „Ksiądz Marek” Juliusza Słowackiego, Teatr Klasyki Polskiej, reż. Jacek Raginis, adaptacja Iwona Rusek

27.04 | „Barbara Radziwiłłówna” Antoniego Odyńca, reż. Jerzy Machowski, adaptacja Iwona Rusek

2.06 | „Komedyjki” Klementyny Hoffmanowej, reż. Jerzy Machowski, adaptacja Iwona Rusek

12.09 | „Karpaccy górale” Józefa Korzeniowskiego, reżyseria Jerzy Machowski, adaptacja Iwona Rusek

03.10 | „Żydzi” Józefa Korzeniowskiego, reżyseria Jerzy Machowski, adaptacja Iwona Rusek

14.11 | „Szczęsny” Juliusza Słowackiego, reżyseria Jerzy Machowski, adaptacja Iwona Rusek

12.12 | „Ciotunia”, Aleksandra Fredry, reżyseria Jerzy Machowski, adaptacja Iwona Rusek

Iwona E. Rusek – dr hab., adiunkt na Uniwersytecie w Białymstoku, znawczyni twórczości Juliusza Słowackiego, Stanisława Wyspiańskiego, zaś przede wszystkim Wacława Berenta (autorka monografii: „Pragnienie – Symbol – Mit. Studium o Próchnie Wacława Berenta, Warszawa 2013; „Poznaj samego siebie. O Fachowcu Wacława Berenta”, Warszawa 2014; „Życia lampy niewygasłe. Studium o Oziminie Wacława Berenta”, Warszawa 2017 oraz opracowania debiutanckiego „Fachowca” w serii „Biblioteki Narodowej” 2018); recenzentka w audycji „Czytelnia” II PR; autorka „Baśni o Tarnobrzegu” (Tarnobrzeg 2021) oraz scenariuszy pisanych dla Teatru Polskiego Radia, które ukazały się w formie książkowej („Dramaty radiowe”, Warszawa 2021), Teatru Telewizji (spektakl „Halo, Halo, tu mówi Warszawa”), Instytutu Teatralnego („Lilije. Z pieśni gminnej spisanej przez Adama Mickiewicza”, JA-Aktor, Lilla Weneda). Stypendystka „Funduszu Popierania Twórczości” Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (2019, 2021) oraz beneficjentka programu Tarcza dla Literatów Instytutu Literatury (2021). Jej teksty były nominowane do nagrody głównej na Festiwalu „Dwa Teatry” (2014, 2017, 2018, 2021); do Prix Aequo International Children’s and Youth Radio Drama Festiwal w Bratysławie (2020), a także w Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE (2020). Laureatka Grand Prix XVII Festiwalu „Dwa Teatry – Sopot 2017” oraz zwyciężczyni konkursu scenariuszowego SCRIPT PRO 2021 w kategorii AUDIO. Obecnie na druk czeka jej książka o Stanisławie Wyspiańskim.

Jerzy Machowski – reżyser teatralny, radiowy i telewizyjny. Laureat nagrody Don Kichot za debiut reżyserski w Teatrze Polskiego Radia (2018). Absolwent wrocławskiej AST (2019). W teatrze zadebiutował Niezwykłym lotem pilota Pirxa wg St. Lema (Teatr Miejski w Gliwicach, 2017). Zrealizował także m. in. spektakl muzyczny „Śpiewnik domowy” St. Moniuszki (Fundacja Lakmé-Art/Teatr Dramatyczny w Warszawie, 2019). Współpracuje z Teatrem Polskiego Radia, gdzie realizuje adaptacje dzieł polskiej klasyki. Wyreżyserował słuchowiska: „Sen” wg Z. Krasińskiego (2018), „Horsztyńskiego” J. Słowackiego (2018), „Grażynę” A. Mickiewicza (2018), „Miłość-czystą u kąpieli morskich” C. K. Norwida (2019), „Trzy rozprawy krótkie” wg M. Reja (2020), „Na świecie jeszcze, lecz już nie dla świata” wg A. Mickiewicza (2021), „Matkę” St. I. Witkiewicza (2021) i „Marię” A. Malczewskiego (2022). W Teatrze Telewizji Polskiej zrealizował prapremierę „Bezkrólewia” Wojciecha Tomczyka (2020). Był stypendystą prezydenta m. st. Warszawy i marszałka województwa mazowieckiego. Jest również przewodnikiem po Warszawie i miłośnikiem kolei.