Pięć spektakli z teatrów w Krakowie, Legnicy, Wałbrzychu i Wrocławiu nominowano do finału VIII Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa”. Wśród przedstawień wybranych do udziału w 47. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych znalazły się inscenizacje polskich dzieł romantycznych, sceniczna interpretacja powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza oraz odczytanie dzieł Tadeusza Różewicza.
„Ballady i romanse” z Wrocławskiego Teatru Pantomimy im. Henryka Tomaszewskiego (reż. Piotr Soroka, Zdenka Pszczołowska, Błażej Peszek), „Ballady i romanse ver. 2022” z Teatru Lalki i Aktora w Wałbrzychu (reż. Roksana Miner), „Sen srebrny Salomei” z Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy (reż. Piotr Cieplak), „Wyskubki” z Wrocławskiego Teatru Współczesnego im. Marii i Edmunda Wiercińskich (reż. Paweł Kamza) i „Znachor” z Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (reż. Jakub Roszkowski) – to najlepsze spektakle polskiej klasyki z 2022 roku, które zostaną zaproszone do udziału w finale ogólnopolskiego konkursu „Klasyka Żywa”, czyli tegorocznych 47. Opolskich Konfrontacji Teatralnych.
Wyboru dokonała, spośród 33 przedstawień (z 39 przyjętych zgłoszeń 6 przesunięto do IX Konkursu w związku z późnymi premierami), Komisja Artystyczna w składzie: Patryk Kencki (przewodniczący), Grzegorz Janikowski, Magdalena Mikrut-Majeranek, Magdalena Piekarska, Paweł Stangret, Anna Wakulik, Maryla Zielińska.
Komisja Artystyczna VIII Konkursu „Klasyka Żywa” postanowiła wybrać do finału przede wszystkim inscenizacje polskich dzieł romantycznych – mówi przewodniczący Komisji, Patryk Kencki. – Spośród wielu wystawień Mickiewiczowskich „Ballad i romansów” zdecydowaliśmy się zarekomendować do pokazania podczas Opolskich Konfrontacji Teatralnych odczytania najbardziej zaskakujące, także ze względu na formę. Widownia w Opolu będzie miała okazję obejrzeć „Ballady i romanse” przygotowane przez twórców z Wrocławskiego Teatru Pantomimy oraz z wałbrzyskiego Teatru Lalki i Aktora. Z kolei z Teatru Modrzejewskiej w Legnicy postanowiliśmy zaprosić inscenizację „Snu srebrnego Salomei” Juliusza Słowackiego. Nasz wybór uzupełniliśmy o pozycje przygotowane na podstawie literatury dwudziestowiecznej. Z Teatru Słowackiego w Krakowie przyjedzie inscenizacja popularnej powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza „Znachor”, a z Wrocławskiego Teatru Współczesnego – „Wyskubki” skomponowane z fragmentów twórczości Tadeusza Różewicza. Wszystkie spektakle, które zostaną zaprezentowane podczas opolskiego finału łączy niezwykła forma i zaskakujący sposób odczytywania klasycznych tekstów.
Podczas festiwalu Opolskich Konfrontacji Teatralnych, planowanych na przełom maja i czerwca, finaliści powalczą o główne nagrody konkursu, m.in. za reżyserię, scenografię czy muzykę, oraz o Nagrodę Główną im. Wojciecha Bogusławskiego.
Komisja zdecydowała również o przyznaniu nagród dodatkowych twórcom przedstawień niezakwalifikowanych do finału Konkursu. Za muzykę w spektaklu „Kongres futurologiczny” w reżyserii Daniela Adamczyka z Teatru Czytelni Dramatu Centrum Kultury w Lublinie wyróżniono Jana Jaworskiego, Szczepana Pospieszalskiego, Joannę Szczęsnowicz i Jana Tarkowskiego. Joanna Biskup-Brykczyńska otrzymała nagrodę za warstwę plastyczną – scenografię inspirowaną rysunkami Bohdana Butenki w spektaklu „Cyryl, gdzie jesteś?” w reżyserii Piotra-Bogusława Jędrzejczaka z Teatru Lalki i Aktora „Kubuś” w Kielcach im. Stefana Karskiego. Wyróżnienia aktorskie Komisja przyznała Mikołajowi Chroboczkowi za rolę Baltazara De Campos de Baleastadar w spektaklu „Sonata Belzebuba” w reżyserii Radka Stępnia z Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi i Lidii Dudy za rolę Ciotki Petroneli w spektaklu „Marzenia polskie / Les rêves polonais” w reżyserii Jędrzeja Piaskowskiego z Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie.
Nagroda Specjalna im. Stanisława Hebanowskiego (w wysokości 30 000 zł) za najciekawsze odkrycie repertuarowe została przyznana ex aequo spektaklom: „Czekoladki dla prezesa” w reżyserii Ewy Domańskiej i Ewy Makomaskiej z Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie oraz „Idzie skacząc po górach” w reżyserii Igora Gorzkowskiego z Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu.
Klasyka Żywa po raz ósmy
Podobnie jak w latach ubiegłych Klasyka Żywa pozostaje wyłącznie konkursem inscenizacji. Przystąpić do niego mogą przedstawienia tekstów powstałych przed końcem 1987 roku, przygotowane przez wszystkie typy teatrów (w tym też szkoły teatralne), których premiery odbędą się między 1 stycznia 2022 a 31 grudnia 2022 i które zagrane zostaną co najmniej 10 razy. Termin zgłoszenia to jeden miesiąc od premiery. Zachęcamy do jak najwcześniejszego zgłaszania przedstawień (możliwe jest to także przed premierą), by móc swobodnie wywiązać się z regulaminowego obowiązku 10 pokazów.
Do Konkursu nie mogą być dopuszczane parafrazy dawnych tekstów pisane przez współczesnych autorów w sposób zdecydowany zmieniające podstawowe wyznaczniki oryginału. Oczywiście tak jak w poprzednich odsłonach Konkursu, także w tej edycji wszelkie kontrowersje rozstrzygać będzie Komisja Artystyczna. W mocy pozostają również wcześniejsze ograniczenia regulaminowe dotyczące niedopuszczania do Konkursu prezentacji dramatu w formie prób czytanych i pokazów warsztatowych, a także słuchowisk, spektakli telewizyjnych oraz spektakli funkcjonujących wyłącznie w Internecie lub na nośnikach elektronicznych.
Siedmioosobowa Komisja Artystyczna wybierze najlepsze jej zdaniem przedstawienia, które zostaną zaproszone na Festiwal Opolskie Konfrontacje Teatralne / „Klasyka Żywa”, gdzie będą rywalizować o Nagrodę im. Wojciecha Bogusławskiego i inne wyróżnienia przyznawane przez Jury Festiwalu. Komisja Artystyczna przyzna też nagrodę im. Stanisława Hebanowskiego dla najciekawszego odkrycia repertuarowego.
Refundacje
Oprócz regulaminowych nagród zgłaszające się do Konkursu teatry liczyć mogą na refundację kosztów przedstawień biorących udział w Konkursie. O refundację tę starać się mogą wyłącznie inscenizacje tekstów dramatycznych. Oznacza to, że adaptacje tekstów dawnych nie przeznaczonych oryginalnie na scenę (powieści, baśni, poezji, publicystyki, dzienników, listów itd.) mogą zgłaszać się do Konkursu i walczyć o przyznawane w nim nagrody, ale nie mogą otrzymać refundacji. Wysokość tych ostatnich jest zależna przede wszystkim od jakości przedstawienia, a decyduje o niej Komisja Artystyczna, która ma też prawo nie przyznać refundacji w przypadku niskiej oceny artystycznej. Zachęcając do podejmowania poszukiwań repertuarowych organizatorzy zdecydowali się premiować inscenizacje dramatów nieobecnych na polskich scenach przez ostatnie 10 lat gwarantowanymi refundacjami.
